Sayı:2013/119 6.09.2013
UPSD’DEN,
TURİZM VE KÜLTÜR BAKANLIĞI TELİF HAKLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NE UYARI
Elinizi Sanatçının Beyninden ve Atölyesinden Lütfen Çekiniz!
2 Eylül 2013 tarihinde, Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanan “Sanatı da Fişlediler” başlıklı haberi şaşkınlık içinde okuduk.
Selda Güneysu’nun haberine göre, GESAM’ın üyelerine “acil” koduyla ilettiği yazı, bu sanatçılardan 2013 Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsayan 3 aylık süreçte ürettikleri eserlerin isim, tür ve ölçülerini talep ediyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bir dairesinden gelen bu “kabul edilemez istek”, Türkiye’de zaten sorunlarla yüklü bir mayınlı bölge olan “devlet-sanat” ilişkilerinde yeni bir üzücü travma yaratmıştır.
İktidarın sanatçılara yönelik soğuk, mesafeli ve şüpheci bakışının bir tezahürü olarak karşımıza çıkan bu “talep”, sanatçıların beynine el atmaktan başka bir anlam taşımamaktadır. İfade özgürlüğünü desteklemek için hareket etmesi gereken Turizm ve Kültür Bakanlığı’nın bir kanadı, bunun tam tersi bir uygulamayla sanatı ve sanatçıları nasıl kontrol altına alabilecekleri üzerine “AR-GE” çalışmaları yapmaktadır!
Bu durum pratik olarak da mümkün değildir. Kimi eserin yapımı 3 ay, kimi 6 ay kimi de 2 sene sürebilir. Veya bitirildiği anda sanatçısı onu yırtıp atabilir veya onu bir süre sonra değiştirebilir veya ondan tamamen vazgeçebilir. Bu, eser sahibi dışında hiç kimseyi ilgilendirmez. Böyle bir girişim olsa olsa nev-i şahsına münhasır bir Zihni Sinir Procesi olarak görülebilir! Bunun, Sağlık Bakanlığı’nın insanların yatak odasına girip, 2013 yılının Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında kaç kere birlikte olduklarını raporlamalarını istemekten farkı nedir? Biz sanatçılardan talep edilen şey, en az bunun kadar absürd ve çirkindir.
Turizm ve Kültür Bakanlığı’ndan gelen bu bildiriyi üyeleriyle paylaşarak, GESAM’da maalesef bu tuzağa düşürmüştür. Ne yazık ki bu taleplere herhalde şaşkınlık içinde boyun eğerek bir sanat kurumundan beklenilmeyecek gaflete düşmüştür. GESAM, bu bildiriyi yaymayı red yanıtı vererek üyelerinin en özel alanını ve profesyonel gizlilik haklarını koruması gerekirdi. GESAM’ın bu tutumu, en az Turizm ve Kültür Bakanlığı’nın talebi kadar kabul edilemezdir.
UPSD olarak gerek bu görülmemiş, duyulmamış talepleri özgür sanatçılara iletmeye kalkan Turizm ve Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nü kınıyoruz. Dost sanatçı kurumu GESAM’ı derhal bu uygulamaya son vermeye ve üyelerine yönelik bu talebi ger çekmeye ivedi olarak çağırıyoruz.
UPSD olarak, bu ikazı Türk kamuoyu ve sanat ortamıyla paylaşmayı görev biliriz.
UNESCO AIAP TÜRKİYE ULUSAL KOMİTESİ
UPSD Yönetim Kurulu
Bedri Baykam
Başkan
Üyeler
Bahri Genç
Tijen Şikar Parla
Turan Büyükkahraman
Murat Havan
Nebahat Karyağdı
Ekin Onat Von Merhart